Crita Cupu Manik Astagina punika ingkang anjalari dumadining para wanara ing jagad pawayangan. Punika crita asal-usulipun leluhuring Raden Hanoman lan Raden Jaya Anggada.
Critanipun Cupu Manik Astagina kados ing ngandap punika.
Nanging ya ora kaya mangkono iku bisa tulus lestari tanpa kalis ing sambekala. Sanadyan pandhita iku darbe kaluwihan punjul tinimbang titah sawantah, nanging adeging bale wisma sarta brayate uga ora luput saka arane godha rencana kang ora diarep-arep tekane. Gelising crita Dewi Windradi iku sanadyan ayu rupane lan wis winengku dening kakung ginarwa dening Resi gotama, nanging isih bisa ketaman sambang liring netrane marang priya liya. Ora baen-baen sing dadi godhaning ketentreman lan kamulyaning brayate Resi Gotama mau sawijining Dewa ing Suralaya kang aran Bhatara Surya. Kanthi dedhemitan sarta sinamun ing samudana dimen datan kawistara Bhatara Surya lan Dewi Windradi asring sapatemon, nguja krodhaning asmara.
Kocap kacarita, Cupu Manik Astagina peparinge Bhatara Surya marang Dewi Windradi, konangan dening Resi Gotama nalika Cupu Manik Astagina mau kanggo dolanan putrane yaiku Dewi Anjani. Nalika Sang Resi ndangu Dewi Anjani matur, yen entuk saka peparinge sang Ibu Dewi Windradi, nanging nalika Sang Dewi Windradi didangu dening sang Resi, kendel ora kersa atur wangsulan. Kadayan kagoling panggalih, resi Gotama katrucut pangandikane esmunyupatani Dewi Windradi. Wong ditakoni kok ora sumaur mung meneng wae kaya Tugu.
Raden Subali, Sugriwa lan Dewi Anjani nututi prenahe Cupu Manik Astagina prenahe tumiba. Subali lan Sugriwa teka luwih dhisik ing pinggiring sendhang madirda, banjur bebarengan ambyur nyemplung ing sajroning sendhang gogoh-gogoh nggoleki Cupu Manik Astha gina kang cetha tumiba ing kono. Eloking lelakon Cupu Manik Astagina ilang musna, dene Sugriwa lan Subali salah kedaden ganti wujud malih rupa dadi wanara gedhene kagila-gila. Dewi Anjani kang tekane kari, diraupi banyune sendhang uga malih rupa wujud wanara. Kanthi ati kang sedih, bingung lan keduwung bocah telu pisan gegancangan marak sowan marang ngarsane Sang Rama Resi Gotama, kanthi tawang-tawang tangis.
Raden Sugriwa uga didhawuhi tapa ing alas Sonyapringga kang sinebut tapa Ngidang, saba saparan-paran ing sajroning alas entuke mangan mung sabangsane gegodhongan kang tinemu ing alas Sonyapringga mau. Dene dewi Anjani dihawuhi tapa nyanthuka ing sapinggiring kali sacedhake ala sonya pringga, patrape ora kena mangan lan ngombe yen ora ana pangan lan banyu kang tumiba ing ing pangkone utawa ing tutuke Dewi Anjani. Rampunging tapa ateges baline kamulyane mengko yen wis ana satriya pinandhita saka Ayodyapala ngupadi garwane kang cinidra raja Raseksa ing Alengka. Sawise Para Putra dingendikani sing akeh-akeh kanthi kebak rasa tresna asih, banjur padha tinundhung budhal ngayahi sesanggeman sowang-sowang.
Tugu sela sumyur sawalang-walang, bareng pecahe tugu watu, baar wujude Dewi Windradi kang wis luwar saka supatane Resi Gotama. Dewi Windradi dikanthi kondur mring kaswargan dening Resi Gotama kan wus abadan suksma.